Apandisit, appendiks denen organın enfeksiyonu veya inflamasyonudur. Apendiks kalınbağırsağın başlangıcında âmâ bir bağırsak çıkıntısıdır. Karın muayenesindeki izdüşümü “sağ alt kadran”dır.

Apandisit, bu organın iltihabi hastalığına verilen isimdir. Ortalama olarak çocukların %10’unda karşımıza çıkabilen çocukluk döneminin en önemli “akut batın ( acele cerrahi gerektiren karın hastalığı ) ” nedenidir.

Çocukluk çağında daha fazla görülmesinin en önemli nedeni, çocuklarda lenf bezi sistemi ve bağışıklığın daha faal olmasıdır. Apandiksin başındaki lenf bezlerinin şişmesi ile apendiksin şişmesi apandisite yol açabilir. böylece üst solunum yolları enfeksiyonu veya ishal sonrasında veya esnasında apandisit gelişebilir. Apendiks iç çapı, gizli olan bir organdır, bu yüzden kolaylıkla tıkanabilir. Sertleşmiş kaka parçacığı ( fekalit ), barsak parazitleri, meyvelerin çekirdekleri, tıkanmaya en sık yol açan nedenlerdir.

Apendiks tıkanmaya başladığında hastalık “akut” aşamasındadır. Fakat tıkanmayla birlikte apendiksin içinde iltihap toplanmaya ve dolaşımı bozulmaya başlar. Bu aşamada “apandisit” gerçekte fazla komplike bir hastalık değildir. Ama dolaşımın bozulup apendiksin delinmesi ile iltihap karın içine yayılmaya başlarsa sahiden apandisit kişinin hayatını tehdit eden, bütün hayatını her tarafında onu etkileyebilecek sonuçlara yol açan bir hastalık haline döner. En temel amaç bu aşamaya gelmeden apandisitin akut aşamada ortadan kaldırılmasıdır.

Apandisit, herzamanki bulgularla arada bir karşımıza çıkar. Çocuklardaki muayene zorluğu da buna eklenirse genelde tanıda gecikmelere çocukluk çağında rastlanır. En esas bulgular, karın ağrısı, iştahsızlık, bulantı, kusma ve alev olmasıdır. Ancak hiçbir hastada muayene bulguları iyice birbirini tutmayabilir. Apandisit en manâlı teşhis arabulucu muayene eden kişinin tecrübesi ve tetkik bulgularıdır.

Karın ağrısı ilk olarak önceleri göbek etrafında başlar ve bütün olarak lokalize edilemez, ama hastalık ilerledikçe ağrı sağ daha aşağı kadrana yerleşir. Ağrı kişilik olarak artış eğiliminde ve sürekli olan bir ağrıdır. Fakat bu klasik sızı öyküsüdür, hastaların çoğunda ağrılar bu alışılmış sancı karakterine uymaz, sadece ishal, sadece kusma veya ateş ile başlayan apandisitlerlede çoğunlukla karşılaşır.

Tanısal aşamada, en kayda değer analiz şikayetlerin dinlenmesi ve karın muayenesidir. Muayenede karın bölgesinde hassasiyet, ağrıyı arttıran hareketlerin uygulanması çocuk cerrahını yönlendirir. Tetkik bulguları açık havada laboratuar testleri ve radyolojik incelemeler ama tanı koymaya yardımcı ve mümkün öteki hastalıklara teşhis koymaya yarayan bağlı parametrelerdir. Tetkik bulgusu olmayan fakat ultrasonografide “apandisit” tanısı alan bir hasta opere edilmez. Vaktinde teşhis konamazsa çocuklar bu rahatsızlık yüzünden hasar görebilirler, geç teşhis mümkün emrindeki etkileri arttırır oysa derhal operasyona karar verebilen durumlarda da ailelerde çoğunlukla “boşboğaz işlem kaygısı” vardır. Burada doğrusu “deneyimli bir çocuk cerrahı” muhakkak çözümdür.

Tek ve muhakkak tedavi enfeksiyon karna ve vücuda yayılmadan önce, enfekte organın hızlı bir şekilde karın dışına alınmalıdır. Ameliyat açık ya da kapalı yöntemle (laparoskopik olarak) yapılabilir.

Apandisit günümüzde korkulması gereken bir rahatsızlık değildir. Fakat çocukların kendini açıklama edememesi, muayenenin korkutularak yapılması, düşüncesiz antibiotik ve analjezik kullanımı nedeni ile rahatsızlık bulgularının ilerlemesine gerektirmek yüzünden, hala çocuklarda tehlike oluşturabilen ve ciddi sakatlık veya ölüme yol açabilen bir hastalıktır.

Karın ağrısı ve yazılan bulguların olduğu durumlarda ilaç kullanmadan mutlaka çocuk cerrahisi olan bir merkeze uygulamak seri tanı ya da yersiz ameliyattan korunmak adına çok önemlidir.